DATGANIAD I’R WASG
Wythnos Clerc y Cyngor Lleol: 7 – 14 Mehefin 2025
Grymuso newid gyda Democratiaeth Leol
O drefi prysur i bentrefannau gwledig, arwyr tawel llywodraeth leol—clercod cynghorau lleol—yw’r grym y tu ôl i’r gwasanaethau a’r mannau sy’n llunio ein bywydau bob dydd. Wrth i ni nodi Wythnos Clercod Cynghorau Lleol 2025, rydym yn taflu goleuni ar y gweithwyr proffesiynol sy’n cadw olwynion democratiaeth lawr gwlad i droi.
Mae thema eleni, “Grymuso Newid,” yn ein hatgoffa y gall y trawsnewidiadau mwyaf hygyrch ac effeithiol ddechrau ar ein stepen drws. Cynghorau tref, plwyf a chymuned yw haen gyntaf democratiaeth leol, a chlercod yw’r gweithwyr proffesiynol sy’n eu gwneud i weithio.
Ers eu sefydlu ym 1894, mae cynghorau lleol wedi esblygu i fod yn gyrff deinamig, dan arweiniad y gymuned, sy’n rheoli popeth o barciau a mannau chwarae i fentrau hinsawdd, canolfannau ieuenctid a digwyddiadau cyhoeddus. Yn 2025, mae eu rôl yn bwysicach nag erioed. Wrth i ddatganoli Lloegr barhau i symud pŵer yn agosach at gymunedau, mae cynghorau lleol yn camu i fyny—ac mae clercod yn arwain y gad.
Boed yn sicrhau cyllid ar gyfer parc sglefrio newydd, cydlynu gorymdeithiau coffa, cynghori cynghorwyr ar ddeddfwriaeth gymhleth, neu gasglu gwirfoddolwyr i lanhau glan afon, mae clercod wrth wraidd y cyfan. Maent wedi’u hyfforddi, yn gymwys, ac wedi ymrwymo’n ddwfn i wasanaethu’r cyhoedd.
Yng Nghymru, mae cynghorau cymuned yn manteisio ar gyfleoedd newydd i lunio dyfodol lleol. Gyda chlercod yn arwain y ffordd, mae’r cynghorau hyn yn dod yn beiriannau newid pwerus—yn ymatebol, yn wydn, ac wedi’u gwreiddio yn anghenion eu pobl.
Dywedodd Rob Smith, Prif Weithredwr Cymdeithas Clercod Cynghorau Lleol (SLCC):
“Clercod yw canolbwyntiau tua 10,000 o gynghorau lleol ledled Cymru a Lloegr. Nid gweinyddwyr yn unig ydyn nhw—maen nhw’n arweinwyr, yn gynghorwyr, ac yn hyrwyddwyr cymunedol. Wrth i ni edrych at ddyfodol llywodraethu lleol, mae’n amlwg: os ydych chi eisiau gweld democratiaeth ar waith, does dim rhaid i chi edrych ymhellach na’ch clerc lleol.”
Mae Wythnos Clercod Cyngor Lleol yn gyfle i ddathlu’r proffesiwn, codi ymwybyddiaeth o’i effaith, ac ysbrydoli’r genhedlaeth nesaf o glercod i gamu i rôl lle gallant rymuso newid go iawn.
Am ragor o wybodaeth am Wythnos Clercod Cyngor Lleol a gwaith clercod tref, plwyf a chymuned, cysylltwch â:
Michael King, Pennaeth Polisi a Chyfathrebu Allanol
Cymdeithas Clercod Cynghorau Lleol (SLCC) yw’r corff proffesiynol ar gyfer clercod sy’n gwasanaethu dros 5,000 o gynghorau lleol yng Nghymru a Lloegr.